Açıklama
Araştırmaya konu olan, 1594-1595 yıllarına ait 73 Numaralı Mühimme Defteri (1-120), devrinin siyasî, askerî, malî, sosyal, içtimaî olayları hakkında önemli fikirler vermektedir. İncelenen defter, III. Murad döneminin (1574-1595) son yılı ile III. Mehmet döneminin (1595-1603) ilk yılını kapsayan kayıtları içermektedir. Bu dönemde devlet en geniş sınırlara ulaşılmasına rağmen eski gücünü giderek kaybetmişti. Avusturya ve İran ile girişilen uzun ve yıpratıcı savaşlardan bir netice elde edilememesi, 1578-1590 yılları arasındaki savaşlardan sonra Anadolu’ya dönen tımarsız askerlerin eşkıyalık faaliyetleri, artan nüfus, devletin akçeleri devalüe edip aynı miktarda dağıtması, savaşlarda orduya tüfek piyadesi olarak alınan ve savaştan sonra başıboş kalan levendlerin memleketlerine döndükten sonra eşkıyalık yapmaya başlaması gibi nedenler devletin eski gücünü kaybetme nedenlerindendi.
Bu çalışmanın ağırlığını, defterin transkripsiyonu ve tahlili oluşturmaktadır. Çalışmanın giriş kısmında Divân-ı Hümâyûn hakkında genel bir değerlendirme yapılmıştır. Üç bölümden oluşan çalışmanın birinci bölümünde Mühimme Defterlerinin ile ilgili ayrıntılı bilgi verilmiştir. İkinci bölümde, 73 Numaralı Mühimme Defteri’nin özellikleri ve muhtevası hakkında bilgiler verilmiştir. Üçüncü bölümde 73 Numaralı Mühimme Defteri’nin transkripsiyonu ve hüküm özetleri yapılmıştır.
9786256254299 Yunus KIRAYİT yunus kırayi̇t 73 Numaralı Mühimme Defteri Işığında XVI. Yüzyıl Sonlarında
Divanı Hümayuna Yansıyan Davalar Muhammed UĞURLU
