İbn Rüşd’ün Din Dili Anlayışı

İbn Rüşd, “elfâz-ı şer’” (din dili) meselesinde ilâhî metinlerin zâhirî ve bâtınî genel kabulünü benimsemekte; buradan hareketle din dili meselesini insanların anlayışlarının burhanî, cedelî ve hatabî şeklinde kategorize edilmesi perspektifiyle ele almaktadır. Bu kategoriler zemininde ilahî metinlerin anlaşılmasında te’vîl, temsil, mecaz, teşbîh, tenzîh, remz gibi anlam/yorumlama yöntem ve tekniklerine başvurulmasına dikkat çeker. İlahî metinlerin genel itibariyle zâhirî olması dolayısıyla avamın bunları zâhirî olarak anlamaları gerektiği anlayışını benimser. Ancak az da olsa bir kısımının bâtınî olması dolayısıyla avamın bunları zâhirî olarak anlamaları, havasın ise bunları bâtınî olarak yorumlamaları gerektiğini düşünür. Ayrıca düşünürümüz, ilâhî metinlerin tamamen zâhirî veya tamamen bâtınî okunması kabul/perspektifini yanlış bulur. Böyle tek yönlü bir okuma kabul/perspektifinin ilâhî metinlerin yanlış anlaşılmasına neden olabileceği gibi rasyonaliteye de uygun olmadığı kanaatindedir.