Hadis İlminde İhtilât Problemi ve Muhtelit Râviler

Bu kitap, giriş, üç bölüm ve sonuçtan oluşacak şekilde planlanmıştır. Giriş bölümünde çalışmanın önemi, literatür taraması ile cerh sebepleri ele alınacaktır. Birinci bölümünde ihtilât’ın sözlük ve ıstılah anlamı, ihtilât hakkında değerlendirmelerde bulunan âlimlerin görüşleri, ihtilâta yol açan etkenler, ihtilât bilgisinin tespiti ve ihtilâtı ifade eden sîgalar incelemeye tabi tutulmuştur. İkinci bölümde muhtelit râviler; sika, zayıf ve son dönem râvileri olmak üzere üç başlık altında ele alınmıştır. İhtilât ile cerh edilen râvilerin tesbiti, kısa tercemeler ile muhtelitlerin tanıtımı ve hadis rivayetindeki ehliyetlerinin beyanı bu bölümün ana temasını oluşturmaktadır. Üçüncü bölümde ise muhtelit râvilerin yer aldığı kategoriler, Alâî’nin belirlediği birinci, ikinci ve üçüncü kategori şeklindeki üçlü sınıflandırmaya göre incelenmiştir. Yine râvilerin ihtilâta uğrama sebepleri ve dönemleri, rahatsızlık esnasında rivayetteki durumları, ihtilâtları sabit olmayan râviler, kendileri hakkında yapılan değerlendirmeler, tabakaları, yaşadıkları beldeler, Kütüb-i Sitte’de rivayetleri tahrîc edilen muhtelitler ve Sahihayn’da yer alan muhtelitlerin rivayetlerinin sıhhati için yapılan değerlendirmeler gibi hususlar ele alınmıştır. Araştırma ihtilât konusunda nihai bir çalışma olmayacağından ilim mercilerince ileri sürülecek konuya dair her türlü fikir, öneri ve tenkite açıktır.