Fellâs ve Ricâl İlmindeki Yeri

Cerh-ta‘dîl ilminin İslam’ın erken döneminde ortaya çıkmasında yalan söyleyenlerin artması, bid‘at ehlinin ve fâsıkların çoğalması sebepler etkilidir. Âlimler bu durumu fark ettiklerinde bunlara önlem almaya gayret göstermişler ve bu kapsamda bazı değerlendirmeler yapmışlardır. Her ilim gibi cerh-ta‘dîl ilmi de gelişimini zamanla tamamlamıştır. Erken dönemlerde kullanılan bazı değerlendirme cümleleri/ifadeleri bu ilmin gelişmesiyle birlikte ortadan kalkmış ve ilerleyen süreçlerde belirli bazı kalıp ifadeler yerleşmiştir. Rivayet özel olarak da hadisler, râviler vasıtasıyla sonraki nesillere aktarılmıştır. Ulema, aktarılan bu rivayetlerin sağlamlığını ilk olarak isnad incelemesi yani râvilerin durumlarını araştırmakla kontrol etmişlerdir.

Elinizdeki kitapta, 3. asrın önemli rical münekkidi Fellâs’tan bahsedeceğiz. Özellikle Buhârî, Ukaylî, İbn Ebî Hâtim, İbn Adî, Mizzî, Zehebî ve İbn Hacer gibi önemli âlimler, eserlerinde kendisine çok sayıda atıfta bulunmuşlardır. Yapılan alan araştırmasında Fellâs hakkında yapılan sayıca çok az olan çalışmaların onun yaptığı ilmî faaliyetleri tam olarak aktaramadıkları görülmüştür.