Ammâr b. Yâsir’in Azgın Bir Topluluk Tarafından Öldürüleceğine Dair Rivâyetin Hadis Tekniği Açısından Tahlili

Hz. Peygamber (sav.)’e nispet edilen hadisler içerisinde fiten ve melâhim türü haberlerin önemli sayılabilecek bir yekûn tuttuğu malumdur. Rasulullah (sav.) çeşitli vesilelerle ashabını bu fitnelerden sakındırmış ve onlara bazı tavsiyelerde bulunmuştur. Bu haberlerden biri de Hz. Peygamber (sav.)’in Ammâr b. Yâsir’e hitaben söylediği “seni azgın bir topluluk öldürecek” hadisidir. Sahîhayn başta olmak üzere pek çok hadis kitabında yer alan bu rivâyet, Mekke döneminde Ammâr b. Yâsir’e işkence yapıldığı zaman, Mescid-i Nebevî’nin inşası ve Hendek Savaşında hendek kazımı esnası gibi farklı bağlamlarda zikredilmektedir. Bahsi geçen rivâyetin Mekke döneminde söylendiğini ifade eden rivâyet muhadramdan olan Amr b. Meymûn kanalıyla gelip sahabi ravisi zikredilmediği için zayıftır. Söz konusu rivâyetin Hendek Savaşında hendek kazımı esnasında söylendiğini ifade eden rivâyetlerde kerpiç taşımasından bahsedilmesi hendek kazımı ile Mescid-i Nebevî’nin inşası olaylarının karıştırılmış olma ihtimalini güçlendirmektedir. Bu rivâyetin Mescid-i Nebevî’nin inşası esnasında söylendiğini ifade eden rivâyetler ise daha tutarlı görünmektedir. Hicri ilk üç asırda tasnif edilen hadis kitapları içerisinde söz konusu rivâyetin altmış beş tariki tespit edilmiştir. Bu tariklerin kırk yedisinin isnâdı sahîh, on yedisinin ise zayıftır. Ayrıca bu rivâyetler Ammâr b. Yâsir başta olmak üzere on üç farklı sahabi tarafından nakledilmiştir. Sonuç olarak söz konusu rivâyet isnâd açısından sahîhtir. Bir rivâyetin mütevâtir sayılabilmesi için her tabakada on iki ve aşağısı ravi sayısını kabul edenlere göre rivâyetin mütevâtir olduğu söylenebilir. Tevâtürdeki ravi sayısını on ikiden fazla olarak belirleyenlere göre de rivâyetin meşhûr olduğunu söyleyebiliriz.